بسیاری معتقدند که بعد از روی کار آمدن رضاخان، روشنفکران باطرح روشنفکر منور، به حمایت از او پرداخته و زمینه روی کار آمدن یک پادشاه دیکتاتور را فراهم کردند؛ اما برخلاف این ادعا، واقعیت آن است که تمام روشنفکران خواهان روی کار آمدن چنین فردی نبودند و بسیاری از افراد به عواقب به قدرت رسیدن رضاخان نیز پی برده بودند و پیرامون آن هشدار هم میدادند.
خودکشی داور و علل آن یکی از موضوعات مرموز و مبهم است که در باب دلایل متعددی ذکر شده است؛ اما یکی از علل این موضوع فشارهایی بود که از سمت رضاشاه متوجه داور بود. این فشارها که ناشی از انتظارات زیاد رضاشاه از داور بود تأثیر زیادی بر روحیه داور داشت و باعث ترس و نگرانی و در نهایت خودکشی او شد.
یکی از راههای تقویت پایههای دیکتاتوری رضاخان که از همان ابتدای روی کار آمدن او آغاز شده بود، طرح تضعیف دولت و تشکیل دولتهای پی در پی بود. بر اساس این حربه، گذشته از آنکه دولتهای مخالف رضاخان کنار میرفتند؛ زمینه برای روی کار آمدن دولتهای موافق او فراهم میشد.
در دروهی پهلوی صلاحیت افراد و یا مصالح ملی بر اساس رأی شاه تفسیر و تعبیر میشد. به عبارت دیگر معیارهای انتخاب افراد تابعی از میزان وابستگی آنها به دربار محسوب میشد.
اوضاع و احوال شهرهای مختلف ایران مقارن با تلاشهای رضاخان برای تغییر سلطنت قاجاریه به سلطنت پهلوی بسیار متفاوت بود. در اصفهان مردم ظاهراً به کلی بیعلاقه بودند، در مشهد شور و علاقه چندانی برای این واقعه وجود نداشت و مردم تغییر سلطنت را نشانه پیروزی انگلیسیها و شکست روسها تلقی میکردند. در تبریز، استقبال سرد بود و مردم میگفتند تلگرامهای خواستار تغییر ...
موضوع شیخ محمره و شکست او از رضاخان، موضوعی کاملا سیاسی است. بدین معنا که رضاخان با چراغ سبز انگلیس با دسیسه این کشور علیه شیخ محمره توانست او را شکست دهد. در واقع آنچه که باعث حذف شیخ محمره شد، نه توانایی سیاسی رضاخان، بلکه سیاستهای دوپهلوی انگلیس بود
بعد از کودتای سوم اسفند 1299 و قدرت گرفتن رضاخان برای خلع احمدشاه و پایان سلطنت قاجار، نقشههایی توسط انگلستان و با سردمداری رضاخان کشیده شد. در این راستا کمکم زمزمههای جمهوریخواهی در کشور شنیده میشد.
حکومت انگلیس از بازیگران فعال در دوره قاجار، همواره ادعا میکرد که حامی مشروطه خواهان است. اما این کشور بعد از روی کار آمدن رضاشاه، به حمایت از او پرداخت و در واقع با شناختی که از رضاشاه داشت، کمک کرد تا او را به قدرت برساند
رضا خان از همان ابتدای روی کار آمدن، بسیاری از مخالفان محلی همچون عشایر و سایر سرکردگان را به انحا گوناگون مورد حمله قرار داد. با این حال او هیچ گاه نتوانست در این زمینه موفقیت کامل حاصل کند.
رضاشاه ارتش را یکی از ابزارهای قدرت خود میدانست و مدعی بود که اولین ارتش مدرن توسط او شکل گرفته است. اما این ارتش در مواجهه با اولین تهاجم خارجی یعنی حمله متفقین عملکرد خوبی از خود به جا نگذاشت
یکی از عوامل مهم و مؤثر در کودتای 1299 و به قدرت رساندن رضاشاه، انگلیس بود. برخلاف بسیاری که معتقدند رضاخان با درایت نظامی خود به قدرت رسید، واقعیت آن است که کودتای وی توسط انگلیس طراحی و برنامهریزی شده بود
رضاخان اعتماد و اتکای شدیدی به ارتش و فرماندهان نظامی خود داشت و دست آنها را در ارتکاب انواه جرم و فساد باز گذاشته بود. از این رو بسیاری از فرماندهان نظامی در دوره او با غارت اموال مردم، ثروت کلانی جمعآوری کردند
رضاشاه در سال 1915 قانونی را تحت عنوان محدودسازی واردات وضع کرد که طی آن قرار بود بخشی از بحران ارزی کشور و به تبع آن بحران اقتصادی از مشکلات رهایی یابد. اما برخلاف تصورات پیشآمده ماحصل این قانون چیزی جز تشدید بحران اقتصادی و فراگیر شدن فساد و رانت اقتصادی نبود
رضاخان بعد از اشغال ایران در شهریور 1320 توسط متفقین در نهایت پس از حدود 3 سال زندگی در تبعید در سن 68سالگی در 4 مرداد 1323 بهعلت حمله قلبی در ژوهانسبورگ درگذشت. جنازه رضاخان پس از مرگ وی به مصر منتقل و در آنجا مومیایی و بهمدت 6 سال در مسجد رفاعی نگهداری شد.
اواخر حکومت پهلوی، دوران بسیار تیره و تاری بود. آشفتگیهای سیاسی و اقتصادی باعث شده بود که کشور آبستن وضعیتی تیره و تار شود. این ادعا نه تنها به لحاظ منابع موجود قابل اثبات است، بلکه گزارشهای اتباع خارجی مقیم ایران نیز بر این موضوع صحه گذاشتهاند. گزارش امبرشتس یکی از این گزارشها است.
قاجاریه آخرین سلسله ای بودند که با اتکا به شمشیر مردان ایل به قدرت رسیدند، اما بر خلاف ایلات پیشین در مواجهه با مهمترین مسأله دوره حکومتشان یعنی ظهور مدعیان جدید قدرت، بدون جنگ و مقاومت تسلیم شدند. عجیب تر آنکه رجال و نخبگان قاجاری با همراه نشان دادن خود با سردار سپه، از انتقال قدرت و سلطنت به رقیب حمایت کردند.
ایران و انگلیس در دوره پهلوی اول روابط گستردهای داشتند. انگلیس که در دوره قاجار و در رقابت با روسیه به یکی از قدرتهای برتر در امور داخلی ایران تبدیل شده بود، در این دوره نیز نقشآفرینی پررنگی در امور سیاسی و اقتصادی ایران داشت. این کشور یکی از عوامل اصلی کودتای 3 اسفند 1299 بود.
نزديك به 1000 قزاق ايراني روز گذشته از قزوين به سمت تهران حركت كردند و بدون رو به رو شدن با هيچ مقاومتي، پايتخت را به تصرف خود درآوردند. آنها به غير از رئيس الوزرا مابقي اعضاي كابينه را فوراً دستگير كردند.
گمرک پل ارتباطی میان سیاستهای مالی و بازرگانی و مهمترین سازمان اثرگذار در روند تجارت بین المـللی هـر کشور است. تسهیل در عملکرد صادرات و واردات کشور از وظایف مهم این سازمان است. بنابراین گـمرک نـهادی اسـت که به دولت و مردم همزمان ارائه خدمات کرده و بدین لحاظ دارای اهمیت زیادی است.
پهلوی اول، رضاشاه، در عصر ناصری (1256/1295 ش) در یک خانوادهی نظامی در قریهی آلاشت سوادکوه مازندران به دنیا آمد. وی سی و دومین و آخرین فرزند عباسعلی خان (عباسقلی) معروف به داداش بیگ از افسران هنگ سوادکوه بود.